Pasen is, samen met kerst en midzomer, een van de hoogtepunten in het jaar voor Zweden. Net als in Nederland is het een seculier feest geworden dat vooral draait om eten en samenzijn met familie. Maar er zijn ook een paar tradities die wij niet kennen.

Heksen

Heel lang geleden geloofde men dat heksen op Witte Donderdag op hun bezemstelen naar de heksensabbat vlogen om de duivel te aanbidden. In Nederland is er ook een verband tussen Pasen en heksen: de paasvuren die in delen van Nederland worden gehouden, zouden oorspronkelijk ook bedoeld kunnen zijn om heksen en andere boze geesten te verjagen.

In de loop der tijd is het geloof in heksen gelukkig afgenomen, en is het in Zweden traditie geworden dat meisjes zich voor Pasen verkleden als heksen. Ze gaan rond in de buurt en delen zelfgemaakte kaarten of andere knutsels uit. Ze wensen de buren vrolijk pasen en krijgen in ruil een beetje snoep. Vaak mogen ze ook verkleed naar de förskola komen. Ze dragen een jurk, een schort en een hoofddoekje. Hun wangen zijn rood geschminkt en er zijn sproetjes op getekend. Ze hebben een mandje of een koperen theepot bij zich; om het snoep in te doen.

Paastakken

De paastak is in Nederland redelijk ingeburgerd: een krulhazelaar of wilgentak versierd met gekleurde eitjes, kuikentjes etc. In Zweden zetten ze påskris neer: berkentakken met daaraan gekleurde veertjes. Het is een traditie die al teruggaat naar eind 1800. Daarvoor werden berkentakken ook gebruikt rond Pasen. Men sloeg elkaar ermee, om zo te herinneren aan het lijden van Jezus. Gelukkig hebben ze later bedacht om iets vrolijkers met de takken te doen.

typisch eten met pasen

Het is overal in Europa wel zo dat bij Pasen eieren horen, al dan niet versierd, van chocolade of verstopt door de paashaas. In Zweden komt het paasei samen met een andere liefde in het påskägg: een papieren ei gevuld met snoep. Er kan ook een klein cadeautje in zitten, maar kinderen (en volwassenen) kunnen in ieder geval op een gevuld ei rekenen. Het lijkt wel kerst! Ook het paasbuffet dat veel mensen thuis maken of in restaurants wordt aangeboden lijkt verdacht veel op het julbord, het buffet dat met Kerstmis gegeten wordt. Er is ingemaakte haring, een geroosterde ham en Janssons frestelse (een soort aardappelgratin). Het enige verschil is misschien dat er wat meer eieren in de gerechten zitten. De Zweden zeggen zelf dat het paasbuffet minder zwaar is, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt met chocolade en marsepein.

Buitenseizoen

Pasen is ook de kick-off  van het buitenseizoen. Goede Vrijdag en Tweede Paasdag zijn algemene vrije dagen, dus iedereen heeft een lekker lang weekend. Voor plantjes is het nog een beetje te vroeg, want ijsheiligen is nog niet geweest en vaak vriest het in ieder geval ’s nachts nog.  Mensen die hun tuinmeubilair al uit de stalling halen moeten niet verrast opkijken als er nog een laagje sneeuw op komt. Maar je kunt in ieder geval de bomen snoeien, je terras goed schrobben en de extra buitenverlichting die in de winter hard nodig was opruimen. Voor mensen met een vakantiehuisje is het paasweekend vaak ook het eerste weekend dat ze weer naar hun stuga gaan. Het water wordt weer aangesloten, de ramen eens goed opengezet om te luchten en de matten uitgeklopt. Laat die zomer maar komen!