Zweden zijn dol op saffraan. Vooral in broodjes, maar je kunt het in veel meer gerechten stoppen. Maar het wordt eigenlijk vooral alleen in de maand december gegeten. Hoe zit dat precies?

Saffraan

Saffraan is een smaak- en kleurstof die gemaakt wordt van de stampers van een bloem: de saffraankrokus. Dit bloemetje bloeit maar 1 week per jaar. Daarna kan er geoogst worden. De stijlen en stampers van de bloemetjes worden gedroogd en dan eventueel gemalen. Een arbeidsintensief proces. Voor 1 kilo gedroogde saffraan heb je wel 200.000 bloemen nodig. Saffraan is daarom nogal kostbaar, zo’n €5 per gram, maar gelukkig heb je er maar weinig van nodig om een beetje kleur en smaak te krijgen. De typische smaak is niet te missen in gerechten, en de gele kleur natuurlijk ook niet. Ik vind het een smaak waar je al snel genoeg van hebt omdat het zo overheersend is. Gelukkig wordt in Zweden saffraan dus vooral in december gegeten, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Spanje waar het hele jaar door de gele paëlla wordt gemaakt.

Lussekatter

Het bekendste Zweedse gerecht met saffraan is het broodje de lussekatt. Dit is een 8-vormig zacht tarwebroodje versierd met rozijnen. Het wordt vooral gegeten bij het Luciafeest, maar eigenlijk wel in de hele adventsperiode tot en met Kerst. Eerst was het een gewoon broodje, maar sinds eind 19e eeuw zit er saffraan in.  Halverwege de 19e eeuw was het ijzeren fornuis in opkomst in Zweden, waardoor het veel makkelijker werd voor mensen om thuis brood te bakken. Tegelijkertijd was de aanvoer van kruiden en specerijen uit het Verre Oosten op een hoogtepunt. Logisch dus dat mensen in deze tijd veel gingen bakken met specerijen, zoals bijvoorbeeld ook kardemom.

December

Het Kerstfeest is samen met Midzomer het belangrijkste feest in Zweden. Vooral qua eten wordt er flink uitgepakt met een uitgebreid kerstbuffet met heel veel verschillende gerechten. En als je wat te besteden hebt, is Kerst ook dé tijd om te laten zien dat je het goed hebt. Je hebt een grote ham op het kerstbuffet, een mooi versierde kerstboom, cadeautjes voor iedereen en je kunt lekker veel bakken met het peperdure saffraan. Niet zo gek dus dat dit vooral in december gebeurt. Een ander bijkomend voordeel is dat saffraan te boek staat als een natuurlijk antidepressivum.  En laat december nou net een van de donkerste maanden van het jaar zijn, waarin veel mensen te weinig daglicht krijgen en dus wel een oppepper kunnen gebruiken!